Russisch spreekwoord
Het is al weer lang geleden dat ik, vooral uit Belgi', vragen kreeg over die Nederlandse uitvinding: verduisteren, met elektronisch klokken een van de weinige echt revolutionaire ontwikkelingen in duivensport.
Ruiende duiven kan je niet spelen, weten we al heel lang.
Maar groot probleem in het jonge duivenspel was dat uitgerekend in de tijd dat jongen hoorden te ruien de mooiste vluchten op het programma stonden.
Daar moest iets op gevonden worden.
De Belgen ontdekten dat de rui be'nvloed kon worden door cortisone, de Nederlanders zetten hun jongen (en nu ook oude) in het donker.
Nu heeft niemand nog vragen, verduisteren werd bijna even vanzelfsprekend als voeren. Over oude is men minder zeker. En ook vragen mensen zich af of ziektes als Adeno en verliezen met verduisteren te maken hebben.
ERVARING
Belgie is de bakermat van de duivensport, laat daar geen twijfel over bestaan.
Maar de Nederlanders waren wat betreft het spelen met jongen mijlen ver voor.
Toen men er nog jongen mocht spelen van vluchten van 500 kilometer en verder verliepen die vluchten er veel vlotter dan bij de zuiderburen.
Niet vanwege betere duiven. Wel meer gedrevenheid, meer vooruitstrevend en wat het verduisteren betreft meer ervaring.
En ook denk ik, dat de Belgische duiven er door zaten. Toen de onze voor het eerst
pakweg 550 km vlogen hadden de jongen van de zuiderburen al 8 vluchten gehad
van 380 km en verder.
Toen "verduisteren" in Belgie bekend raakte waren de vlugste Hollanders daar al zo"n vijftien jaar mee bezig. Sindsdien heeft men het alleen maar geperfectioneerd en hebben sommigen de rui nu verbijsterend goed onder controle. Amper een week na de laatste vlucht valt de rui in.
EEN MUST
De rui beheersen is in het jonge duivenspel noodzaak als men in augustus en september, dus de ruitijd, nog uit wil blinken.
Dat geldt minder voor winterjongen, maar des te meer voor de tweede en derde ronde. Die gooien hartje zomer de vijfde pen, vervolgens de dekveertjes en dan?
Is het over.
Want duiven die ruien vliegen niet. Niet op de vluchten en zelfs niet rond het hok. Dat merk je als je een hok ruiende duiven de vrijheid geeft.
Ze gaan niet op de vleugels, weigeren soms zelfs het hok uit te gaan.
De kloof die men destijds sloeg was, denk ik, geen gevolg van ruigeremde duiven die harder vlogen maar (half)kale duiven die niet konden volgen.
Ik heb trouwens nooit geloofd in iets dat duiven sneller doet vliegen en in Atropine al helemaal niet.
DAAROM
In mijn jeugdjaren hoorde ik oudere liefhebbers vaak zeggen dat duiven die ruiden ziek waren. Ik vond dat wat na'ef. Ruien was immers een natuurlijk proces wat niets met "ziek zijn" te maken had.
Nu lach ik er niet meer mee.
Ruiende duiven zijn misschien niet ziek maar zitten ook niet lekker in hun vel.
Meer nog, die zijn verzwakt! Wanneer moeten dierenartsen elk jaar weer overuren maken? Vanaf begin oktober, je kunt daar bijna de klok op zetten.
Paratyfus, pokken, "snot" enzovoorts slaan juist in die tijd toe.
Omdat op korte tijd al die veren vernieuwen veel vraagt van een duivenlichaam dat daardoor wordt verzwakt. En dat ook nog eens na een veelal zwaar seizoen.
Daarom ook dat de ruitijd de enige tijd in het jaar is dat ik mijn duiven vitamines geef.
NIET DE OORZAAK
Of verliezen het gevolg is van verduisteren zoals vooral veel Belgen menen?
Absoluut niet.
De Nederlanders verduisterden dus al begin 80-er jaren en van verliezen was geen sprake. Tenminste' toen niet! En van Adeno evenmin.
Waarom we tegenwoordig dan wel zo veel jongen verliezen?
Ik heb geen idee. En die Nederlander die poeder verkoopt om verliezen tegen te gaan moet zelf maar eens naar een goede dokter.
Dat jaarlingen niet uit de verf komen vanwege verduisteren in hun geboortejaar is een andere misvatting.
EN OUDE DAN?
Verduisteren komt er op neer dat de winter wordt verlegd. Duiven weten niet welke maand het is. En het is genoegzaam bekend; maximum 10 uur licht, wanneer speelt geen rol. Voor de meeste is bovengenoemde allemaal oude koek.
Verduisteren en bij lichten van oude daarentegen is voor velen nieuw of wennen.
Waarom doet men dat?
Om langer te kunnen spelen en mogelijk is ook sprake van een zekere euforie nadat de verduistering is opgeheven.
"Mogelijk" omdat ik mijn twijfels heb.
Nooit vlogen mijn duivinnen zo goed als in het voorjaar 2006.
En dat terwijl ze in het donker zaten. Van andere hoorde ik soortgelijke geluiden. Daarom dat steeds meer liefhebbers bij hun duivinnen de verduistering niet opheffen. Die spelen ze een heel seizoen in het donker.
Zo werd "Fieneke" van Vervoort trouwens ook gespeeld. Die zag maar enkele uren per dag licht. En waren er ooit betere?
De beste speler op de grote fond in Nederland was mogelijk Beens. Naar verluidt zaten diens duiven ook weken lang een groot deel van de dag donker.
Waarom verduisteren van doffers kennelijk minder resultaat geeft, of zelfs totaal geen, is iets waarvoor ik geen verklaring heb.
Wanneer en hoe oude verduisteren? Zoals jongen maximum 10 uren daglicht, zes weken volstaat. Bijvoorbeeld van begin maart tot half april. Of wat later.
LICHTEN
Tegenwoordig wordt ook vrij massaal bijgelicht. De achter liggende gedachte is weer simpel. Het korten van de dagen vanaf begin juli heeft als gevolg een soort depressie bij al wat leeft. Met het lengen van de dagen is het omgekeerd. Dat zorgt voor euforie.
Vogels gaan in het voorjaar niet fluiten en paren vanwege hogere temperaturen maar langere dagen!
Die genoemde "depressie" wil men voorkomen door de dagen niet korter te laten worden door bij te lichten, wat uiteraard ook invloed heeft op de rui.
Eerst verduisteren dan lichten maakt het allemaal wel erg onnatuurlijk vinden sommigen, maar wat is in moderne duivensport nog wel natuurlijk?
Een ambitieus liefhebber zit niet stil, want stil zitten is achter uit gaan, zo zegt men.
Maar vooruit gaan moet wel in het juiste tempo. Als je te vlug loopt haalt het noodlot je in; loop je te langzaam dan gebeurt hetzelfde.
Aldus een Russisch spreekwoord.
WANNEER SPEELT GEEN ROL
Sommigen menen een probleem te hebben omdat ze, vanwege werk bijvoorbeeld, er "s morgens niet bij kunnen zijn om de verduistering op te heffen.
Maar dat is dus GEEN probleem. Wat te doen? Vanaf 4 (16.00) uur verduisteren, in het donker de verduistering opheffen zodat ze "s morgens vroeg al "licht" zitten, terwijl ze toch voldoende lang zijn verduisterd.
Want, zo schreef ik, WANNEER het licht of donker is op het hok speelt geen rol.
' Ad Schaerlaeckens